به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «صبح فردیس»؛ با انتشار فصل دوم برنامه «جوکر» در شبکه نمایش خانگی، حواشی و انتقادات بسیاری پیرامون این برنامه شکل گرفته است. این حواشی نه تنها به دلیل محتوای برنامه بلکه به دلیل وضعیت آشفته و نابسامان نهاد نظارتی ساترا، بیش از پیش جنجالی شده است.

در این میان، سؤالات و دغدغه‌هایی درباره چگونگی نظارت بر محتوا، صدور مجوز‌ها، و وظایف قانونی ساترا مطرح شده است که نیاز به بررسی و تحلیل دقیق دارند. «جوکر ۲» که با بهره‌گیری از قالب سرگرم‌کننده و چالش‌برانگیز خود، توانسته مخاطبان بسیاری را جذب کند، به همان اندازه نیز در معرض انتقادات قرار گرفته است.
«جوکر ۲»؛ با استفاده از مفاهیمی مانند طنز تلخ، لحظات احساسی و حتی عناصر چالش‌برانگیز فرهنگی و اجتماعی، سعی کرده است تا مخاطبان خود را درگیر کند. اما آنچه که باعث افزایش جنجال‌ها شده، نه تنها محتوای برنامه بلکه وضعیت نابسامان و ناهماهنگ نهاد نظارتی ساترا است.

ساترا که به عنوان نهاد مسئول نظارت بر تولیدات و پخش محتوای شبکه‌های نمایش خانگی فعالیت می‌کند، با مشکلات جدی در اعمال نظارت مؤثر و کارآمد مواجه است. این نهاد پس از پخش دو قسمت از برنامه «جوکر» و مواجهه با اعتراضات عمومی، اعلام کرد که این برنامه مجوز لازم را نداشته است. این اظهار نظر، نه تنها موجب انتقادات بیشتری شد، بلکه نشان‌دهنده ناهماهنگی و ضعف ساختاری ساترا در روند نظارت و صدور مجوزهاست.

یکی از سؤالات اساسی که در این میان مطرح می‌شود، این است که چگونه ممکن است برنامه‌ای بدون داشتن مجوز لازم، به مرحله پخش برسد؟ اگر ساترا به عنوان نهاد مسئول، قدرت اعمال نظر و نظارت ندارد، این نهاد چه نقش و کارکردی در نظام تولید و پخش محتوای شبکه‌های نمایش خانگی ایفا می‌کند؟ این وضعیت، نشان‌دهنده نوعی ناهماهنگی و ضعف در سازوکار‌های نظارتی است که نه تنها موجب تولید محتوای نامطلوب می‌شود بلکه اعتماد عمومی به این نهاد را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.

بررسی محتوای «جوکر ۲» نشان می‌دهد که این برنامه با استفاده از قالب‌های خاص خود، تلاش می‌کند تا به مباحث اجتماعی و فرهنگی به شکلی طنزآمیز بپردازد. اما سؤال این است که آیا این نوع محتوا، با توجه به حساسیت‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه، باید بدون نظارت دقیق و مجوز لازم، منتشر شود؟ انتقادات زیادی بر محتوای این برنامه وارد شده که شامل شوخی‌های نامناسب، محتوای بحث‌برانگیز و حتی برخی رفتار‌های غیرمتعارف می‌شود. این عناصر، اگرچه ممکن است برای بخشی از مخاطبان جذاب باشد، اما به همان اندازه می‌تواند برای بخش دیگری از جامعه، نامطلوب و حتی توهین‌آمیز تلقی شود.

در این میان، یکی از وظایف اصلی نهاد‌های نظارتی مانند ساترا، تضمین تولید و پخش محتوای منطبق با هنجار‌ها و ارزش‌های جامعه است. اگر ساترا در انجام این وظیفه کوتاهی کرده و نتواند نظارت مؤثری بر محتوای تولید شده اعمال کند، نتیجه آن چیزی جز افزایش نارضایتی عمومی و کاهش اعتماد به این نهاد نخواهد بود. اما آیا تنها ساترا مسئول این وضعیت است؟ یا باید به مشکلات ساختاری و قانونی نیز اشاره کرد که باعث تضعیف این نهاد شده‌اند؟ از سوی دیگر، وضعیت نامشخص قوانین و مقررات در حوزه تولید و پخش محتوای شبکه‌های نمایش خانگی نیز یکی از دلایل اصلی این ناهماهنگی است.

اگر سازوکار‌های قانونی و نظارتی به درستی تعریف نشده و وظایف و اختیارات نهاد‌های نظارتی به وضوح مشخص نباشد، هرگونه تلاش برای نظارت مؤثر بر محتوای تولیدی با شکست مواجه خواهد شد. به همین دلیل، نیاز است تا ساترا به وضوح در مورد روند تنظیم‌گری، چگونگی صدور مجوز‌ها و نحوه نظارت پیش از تولید و پس از تولید شفاف‌سازی کند. همچنین باید به قدرت محدود و ضعیف ساترا در اعمال نظر و نظارت بر محتوای تولیدی اشاره کرد. اگر این نهاد توانایی اعمال نظارت مؤثر بر تولیدات شبکه‌های نمایش خانگی را نداشته باشد، نه تنها نمی‌تواند از انتشار محتوای نامطلوب جلوگیری کند، بلکه این وضعیت می‌تواند به نوعی هرج‌ومرج در تولید و پخش محتوای این شبکه‌ها منجر شود. به عبارتی، عدم توانایی ساترا در اعمال نظارت و کنترل مؤثر، به معنای باز گذاشتن دست تولیدکنندگان محتوا برای انتشار هر نوع محتوایی خواهد بود که این امر می‌تواند پیامد‌های جدی برای جامعه به همراه داشته باشد.

در نهایت، آنچه که در مورد حواشی «جوکر ۲» و عملکرد ساترا قابل تأمل است، ضرورت بازنگری در سیستم‌های نظارتی و تنظیم‌گری محتوای شبکه‌های نمایش خانگی است. باید به گونه‌ای عمل شود که از یک سو، محتوای تولیدی با هنجار‌ها و ارزش‌های جامعه هماهنگ باشد و از سوی دیگر، نهاد‌های نظارتی مانند ساترا توانایی اعمال نظارت مؤثر و کارآمد را داشته باشند. این امر نیازمند شفاف‌سازی قوانین، تقویت سازوکار‌های نظارتی و افزایش اختیارات قانونی نهاد‌های نظارتی است تا بتوانند وظایف خود را به درستی انجام دهند.

به طور کلی، حواشی «جوکر ۲» و وضعیت آشفته ساترا نشان‌دهنده یک بحران ساختاری در سیستم نظارت بر محتوای شبکه‌های نمایش خانگی است. اگر این مشکلات به موقع و به درستی برطرف نشود، نه تنها به تضعیف این نهاد‌های نظارتی منجر خواهد شد، بلکه می‌تواند پیامد‌های جدی‌تری برای جامعه به همراه داشته باشد. از این رو، ضروری است که نهاد‌های مسئول و قانونی به این مسائل توجه ویژه‌ای داشته و اقدامات لازم را برای اصلاح و تقویت سیستم‌های نظارتی انجام دهند تا از بروز چنین حواشی و ناهماهنگی‌هایی در آینده جلوگیری شود.

مهدیه سادات نقیبی – الهه ملاحسینی – صبح فردیس

انتهای خبر/