به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «صبح فردیس»؛ فیلم «قلب رقه» به کارگردانی و نویسندگی خیرالله تقیانی‌پور و تهیه‌کنندگی سعید پروینی، محصول سال ۱۴۰۲، یکی از آثار برجسته‌ای است که در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر حضور داشت. این فیلم که محصول بنیاد سینمایی فارابی و بنیاد رسانه‌ای بیان است، درامی عمیق و انسانی را از دل جنگ‌های خاورمیانه به تصویر می‌کشد.

«قلب رقه» در شهر رقه سوریه، که طی سال‌های اخیر به دلیل جنگ و افراط‌گرایی مذهبی شهرت یافته، روایتگر داستان‌هایی از درد، ‌امید و بقاست. فیلم، از همان ابتدا بیننده را به درون فضای تاریک و غم‌انگیزی می‌کشاند که در آن، جنگ نه فقط در میدان نبرد، بلکه درون شخصیت‌ها نیز جاری است. در اینجا نه فقط دشمنان بیرونی، بلکه زخم‌های درونی و روانی ناشی از جنگ نیز برجسته می‌شود. این اثر با تأملی بر پیچیدگی‌های انسانی، چالش‌ها و انتخاب‌هایی که افراد در شرایط بحرانی با آن مواجه می‌شوند، به مخاطب اجازه می‌دهد تا به عمق روان‌شناختی شخصیت‌ها و شرایط جنگ‌زده پی ببرد.

لوکیشن‌های «قلب رقه»، به شکلی هوشمندانه فضایی سرد و ویران‌شده را بازسازی کرده‌اند که تداعی‌کننده واقعیت‌های تلخ جنگ است. رقه، شهری که زمانی نماد زیبایی و زندگی بود، پس از تسلط گروه‌های تروریستی تبدیل به صحنه‌ای از جنایات بی‌رحمانه شده است. فیلم با نمایش این ویرانی‌ها، نه تنها فضای بیرونی، بلکه زوال درونی شخصیت‌ها را نیز به تصویر می‌کشد. جنگ به عنوان نیرویی مخرب، انسان‌ها را به سوی مرگ و تباهی سوق می‌دهد و قلب رقه با ظرأفتی خاص این تخریب را نشان می‌دهد.

آنچه که «قلب رقه» را از دیگر آثار جنگی متمایز می‌کند، توجه به تأثیرات روانی و اجتماعی جنگ است. این فیلم تنها به نبرد‌های نظامی بسنده نمی‌کند؛ بلکه به تأثیرات عمیق‌تر جنگ بر خانواده‌ها و جوامع می‌پردازد. شخصیت‌های فیلم نمایندگان قشر‌های مختلفی از جامعه هستند که هرکدام به نحوی تحت تأثیر جنگ قرار گرفته‌اند. آن‌ها نه تنها عزیزان‌شان را از دست داده‌اند، بلکه از هم‌پاشیدگی روابط خانوادگی و اجتماعی‌شان نیز رنج می‌برند. این فیلم به‌خوبی نشان می‌دهد که چگونه جنگ می‌تواند به زوال اجتماعی و روانی یک جامعه منجر شود. در خلال داستان، شاهدیم که قهرمانان فیلم باید در برابر بحران‌های ناشی از جنگ، تصمیم‌هایی حیاتی بگیرند. در اینجا، فیلم بر موضوع «انتخاب» تأکید می‌کند؛ اینکه جنگ چگونه انسان‌ها را به لبه‌های اخلاقی می‌رساند و آن‌ها را وادار به انتخاب‌هایی دشوار می‌کند. انتخاب‌هایی که نه تنها سرنوشت شخصی شخصیت‌ها، بلکه سرنوشت جامعه را نیز تغییر می‌دهد. این انتخاب‌ها، جنگ را نه به عنوان یک رویداد بیرونی، بلکه به عنوان یک بحران درونی برای هر فرد نشان می‌دهد. در چنین شرایطی، هر انتخاب می‌تواند تأثیری بزرگ‌تر از آنچه که انتظار می‌رود، داشته باشد.

«قلب رقه» با به تصویر کشیدن این انتخاب‌ها، به مخاطب نشان می‌دهد که انسان‌ها چگونه در برابر خشونت و نفرت مقاومت می‌کنند. شخصیت‌های فیلم نه تنها در حال مبارزه با دشمنان بیرونی، بلکه با تضاد‌های درونی و زخم‌های روانی خود نیز دست و پنجه نرم می‌کنند. این مبارزه درونی، یکی از موضوعات محوری فیلم است که بر روان‌شناختی بودن داستان تأکید دارد.

تقیانی‌پور در «قلب رقه» از نمایش کلیشه‌ای قهرمان و ضدقهرمان اجتناب کرده است. در این فیلم، هیچ‌یک از شخصیت‌ها به طور مطلق قهرمان یا ضدقهرمان نیستند. آن‌ها با مجموعه‌ای از انگیزه‌ها، ترس‌ها و‌امید‌ها به تصویر کشیده شده‌اند که باعث می‌شود مخاطب به راحتی بتواند با آن‌ها ارتباط برقرار کند. این نمایش از شخصیت‌های چندوجهی، عمق بیشتری به داستان می‌دهد و به تماشاگر امکان می‌دهد تا تصمیم‌های هر شخصیت را درک کند. حتی ضدقهرمانان فیلم نیز به عنوان نماد‌های مطلق شر نمایش داده نمی‌شوند؛ بلکه آن‌ها نیز با انگیزه‌های انسانی و اجتماعی خاص خود به تصویر کشیده شده‌اند. این نوع پرداخت به شخصیت‌ها، فیلم را از سطحی بودن دور کرده و به آن وجهی انسانی و تفکرانگیز می‌بخشد. در نتیجه، مخاطب تنها شاهد جنگ نیست، بلکه با پیچیدگی‌های روانی و اخلاقی‌ای که جنگ بر افراد تحمیل می‌کند، نیز روبرو می‌شود.

«قلب رقه» در نهایت، تصویری جامع از جنگ و تأثیرات آن بر انسان‌ها ارائه می‌دهد. این فیلم با استفاده از درام انسانی و بررسی بحران‌های روانی ناشی از جنگ، موفق شده است چهره‌ای واقع‌گرایانه و دردناک از جنگ را به تصویر بکشد. در اینجا، جنگ نه تنها به عنوان یک رویداد تاریخی یا سیاسی، بلکه به عنوان تجربه‌ای شخصی و روانی برای هر یک از شخصیت‌ها مطرح می‌شود.

تقیانی‌پور با این فیلم توانسته است صدای مردمی را بازتاب دهد که در میان آتش و خون، در تلاش برای بقا و یافتن‌امید هستند. «قلب رقه» نه تنها به عنوان یک فیلم جنگی، بلکه به عنوان اثری اجتماعی و روان‌شناختی، تماشاگر را به تأمل در مورد تأثیرات مخرب جنگ بر زندگی انسان‌ها و جوامع دعوت می‌کند. این فیلم یادآور این است که در هر جنگی، بیش از آنکه پیروزی یا شکست نظامی مهم باشد، زخم‌هایی است که بر روح و روان انسان‌ها باقی می‌ماند. «قلب رقه» به مخاطب نشان می‌دهد که چگونه در میان ویرانی‌ها، ‌امید و عشق همچنان می‌تواند زنده بماند.

مهدیه سادات نقیبی - الهه ملاحسینی – صبح فردیس

انتهای خبر/